Het ‘goede gesprek’ als basis voor duurzame inzetbaarheid

2 juli 2025 • Longread

‘Hoe is het met je?’ In ziekenhuis Nij Smellinghe leidde die eenvoudige vraag tot honderden gesprekken over werkplezier, energie en grenzen. Geen verplichte cyclus, maar oprechte aandacht. Projectleider duurzame inzetbaarheid Ammedee Klijn zag het direct gebeuren: ‘Soms gingen gesprekken ineens onverwacht diep.’ Ook op landelijk niveau groeit het besef dat duurzame inzetbaarheid begint bij de dialoog. Joke Dekker (SoFoKleS) en Floris de Jong (StAZ) begeleiden umc’s en algemene ziekenhuizen bij het versterken van het goede gesprek. ‘Geen trucje, maar een echte ontmoeting waarin je elkaar ziet,’ zegt Joke Dekker. Hoe werkt die aanpak in de praktijk? En waarom is het goede gesprek méér dan alleen een goed idee?

Het goede gesprek is een krachtig instrument binnen duurzame inzetbaarheid. Niet als formulier of procedure, maar als middel om samenwerking, groei en werkplezier te versterken. Zowel Het Goede Gesprek (StAZ) als De Dialoog tussen medewerker en leidinggevende (SoFoKleS) bieden hiervoor een aanpak zonder blauwdruk. Geen vast format, wel vaste principes. ‘We beginnen altijd met luisteren,’ zegt Floris de Jong. ‘Wat leeft er op de werkvloer? Wat hebben mensen nodig?’

Via koffietafelsessies, post-its en QR-codes verzamelden SoFoKleS en StAZ input bij honderden zorgprofessionals. Die inzichten vormden de basis voor praktische hulpmiddelen zoals gesprekskaarten, trainingen, gespreksmodellen en voorbeeldvragen. Alles is gebaseerd op de vier V’s: Vertrekpunten, Voorbereiden, Vaardigheden en Vertellen. Een eenvoudige structuur die houvast biedt voor organisaties én medewerkers.

Evenement in ziekenhuis Nij Smellinghe

In ziekenhuis Nij Smellinghe kwam het goede gesprek letterlijk tot leven. In maart organiseerde projectleider Duurzame inzetbaarheid Ammedee Klijn met een team van 30 collega’s het evenement ‘Hoe is het met jou?’. Doel daarvan was het gesprek starten over inzetbaarheid, vitaliteit en werkgeluk.

Collega’s merkten dat er ruimte is om écht te praten over hoe het met ze gaat, en daar ging het ons om

In het ziekenhuis verschenen posters met vragen als ‘Wat maakt jou gelukkig op je werk?’ En ‘Geef een compliment aan een collega’. Op personeelstoiletten hingen ‘bodycheckposters’, bewust op een plek waar zorgprofessionals even ongestoord ademhalen. Koffiebekers met de opdruk ‘Dit is geen koffie, dit is zelfzorg’ werden met gespreksvragen uitgedeeld op de afdelingen.

Ook leidinggevenden deden mee. De bestuurder schoof laagdrempelig aan voor een goed gesprek tijdens een kop koffie en interne coaches en HR-adviseurs waren zichtbaar aanwezig. Medewerkers konden daarnaast een ‘mentale knipbeurt’ volgen: een korte coachingsessie van 15 minuten die helderheid geeft en je gegarandeerd in beweging zet. Twee coaches bezochten bovendien met een mobiele koffiebar de medewerkers op de afdelingen in het ziekenhuis die niet naar het hoofdevenement konden komen om het goede gesprek aan te gaan.

Effect op de werkvloer

‘Collega’s zeiden dat ze het waarderen,’ vertelt Klijn. ‘Ze merkten dat er ruimte is om écht te praten over hoe het met ze gaat. En daar ging het ons om.’ Het evenement zette iets in gang. Doel is dat het gesprek over hoe het met je is en duurzame inzetbaarheid zichtbaarder en normaler wordt binnen ziekenhuis Nij Smellinghe.

Bouw aan vertrouwen, bied houvast en zorg dat het gesprek past bij je organisatie

Toch is niet iedere medewerker overtuigd dat de impact van de aanpak blijvend is. Eén van de deelnemers aan het evenement vond het vooral een moment om ‘je verhaal kwijt te kunnen’, maar merkt op dat concrete opvolging nodig is: ‘Leuk en goed om bij het evenement aanwezig te zijn, maar daarna lijkt het weg te ebben.’ Hij benadrukt dat duurzame inzetbaarheid begint met een veilige gesprekscultuur. ‘Als die veiligheid er is, dan heb je de eerste tien stappen al gezet.’ Daarmee onderstreept hij dat het goede gesprek niet gedragen wordt door een evenement alleen, maar ingebed moet worden in het dagelijks werk.

De aandacht voor het goede gesprek staat binnen Nij Smellinghe niet op zich. Het ziekenhuis biedt inmiddels een breed palet aan inzetbaarheidsvoorzieningen. Van vitaliteitschecks en virtual reality trainingen over beter worden in stress tot een jaarlijks persoonlijk opleidingsbudget van 750 euro per medewerker.

Houd het klein, maar écht

De ervaring van ziekenhuis Nij Smellinghe onderstreept wat Joke Dekker en Floris de Jong in het hele land zien. Het goede gesprek hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn, als het maar oprecht is. ‘Bouw aan vertrouwen, bied houvast en zorg dat het gesprek past bij je organisatie. En houd het praktisch, dat is belangrijk’, zegt De Jong. ‘Nog een extra toolbox heeft geen zin, maar bestaande middelen slim combineren of herkenbaar maken helpt wel,’ vult Dekker aan.

Je merkt dat het thema leeft als medewerkers zélf vragen gaan stellen, dan weet je dat het werkt

Wat werkte goed in ziekenhuis Nij Smellinghe?
Vijf laagdrempelige en effectieve interventies uit de praktijk:

✔ Posters op wc’s met reflectievragen
✔ Koffiebekers met gespreksstarters (‘Dit is geen koffie, dit is zelfzorg’)
✔ Complimenten-muur in de koffiekamers
✔ Inzet van interne coaches en ambassadeurs
✔ De bestuurder die zelf actief meedoet aan gesprekken

Zorgorganisaties die starten met het goede gesprek, doen er goed aan klein te beginnen. Een koffiekamer, een poster, een vraag. En van daaruit verder bouwen. De Jong: ‘Wat je ontwikkelt, moet mensen zélf aanspreken. Dat lukt alleen als het aansluit bij wat zij nodig hebben.’ Een van de deelnemers aan het evenement bij Nij Smellinghe herkent zich in die aanpak en voelt zich gesterkt in het vertrouwen dat er ruimte is voor balans tussen werk en privé. ‘Het bevestigde voor mij een al positief gevoel.’ Hij merkt ook een concreet effect op het leiderschap in zijn team. ‘Je hebt natuurlijk één keer per jaar een medewerkergesprek, maar ik zie dat mijn leidinggevende nu echt vaker vragen stelt. Kleine veranderingen vanuit oprechte aandacht kunnen dus al invloed hebben’.

Blijvend investeren in aandacht

Wat het goede gesprek oplevert, is niet altijd in cijfers te vangen. Maar het is voelbaar in sfeer, gedrag en betrokkenheid. Toch blijft het belangrijk om alert te zijn op verschillen binnen de organisatie. Een medewerker merkt op: ‘Ik hoop dat andere afdelingen er ook zo mee bezig zijn. Ik hoor weleens dat de ruimte er daar niet is.’ Het succes van het goede gesprek valt of staat met de cultuur op de werkvloer en die kan per team of afdeling sterk verschillen.

‘Je merkt dat het thema leeft als medewerkers zélf vragen gaan stellen, dan weet je dat het werkt,’ zegt Klijn. Dekker vult aan: ‘Het goede gesprek is geen hype, het vraagt een lange adem. En de bereidheid om te blijven luisteren.’

Verder lezen?

Duurzame inzetbaarheid vraagt om gerichte aandacht van sector, branche en organisatie. AZW vroeg organisaties en arbeidsmarktfondsen uit verschillende branches om hun parels: inspirerende voorbeelden die laten zien wat werkt. In het artikel over duurzame inzetbaarheid vind je alle inspirerende voorbeelden.

Meer weten?

Gesprekskaarten en andere middelen en praktijkvoorbeelden zijn te vinden via:

Meer lezen?

Op de hoogte blijven?

Krijg als eerste de nieuwste publicaties, uitnodigingen voor AZW-Clubhuisbijeenkomsten en meer verdieping van actuele data binnen zorg en welzijn.