‘Geef medewerkers ruimte en vertrouwen’

3 juli 2025 • Longread

De jeugdzorg verandert. Van gesloten instellingen naar kleinschalige, integrale aanpakken. Van controle naar vertrouwen. Binnen programma Skills@, onderdeel van Levvel, bouwen teams aan die transformatie met duurzame inzetbaarheid als fundament. Programmaleider Helmer Kalkwiek vertelt hoe autonomie, talentontwikkeling en het terugdringen van bureaucratie bijdragen aan een gezonde werkcultuur én betere zorg.

In de transformatie van de jeugdzorg draait het naast de jongeren ook om de mensen die hen begeleiden. ‘Als je wilt dat medewerkers blijven en goed functioneren, moet je investeren in hun werkplezier en ontwikkeling,’ zegt Helmer Kalkwiek. Binnen Skills@ is duurzame inzetbaarheid daarom een structureel aandachtspunt. Niet via standaard HR-trajecten, maar door ruimte te geven aan autonomie, talent, samenwerking en maatwerk.

Duurzame inzetbaarheid begint met vertrouwen

De teams van Skills@ werken kleinschalig en multidisciplinair. Elke medewerker brengt eigen talenten mee en krijgt ook de ruimte om die in te zetten. ‘We kijken niet alleen naar iemands functieomschrijving, maar vooral naar wat iemand kan en wil bijdragen,’ legt Kalkwiek uit. Dit vraagt om een cultuur van vertrouwen, waarin medewerkers zelf hun werk en ontwikkeling organiseren. ‘We stimuleren brede inzetbaarheid: mensen mogen ontdekken, leren, doorgroeien. Dat maakt teams wendbaarder en sterker.’

We vragen medewerkers regelmatig: wat wil jij leren en hoe kunnen we dat faciliteren?

Talent inzetten én ontwikkelen

De nadruk op talentontwikkeling is zichtbaar op de werkvloer. Activiteitenbegeleiders, vaktherapeuten en onderwijsprofessionals zijn niet langer ondersteunend, maar vormen de kern van het integrale dagprogramma. ‘Hun werk is geen extraatje, het ís het programma. Dat zorgt voor werkplezier en professionele trots,’ vertelt Kalkwiek. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan leertrajecten en coaching op maat. ‘We vragen medewerkers regelmatig: wat wil jij leren en hoe kunnen we dat faciliteren?’

Minder regels, meer ruimte voor vakmanschap

Een belangrijke voorwaarde voor duurzame inzetbaarheid is minder gedoe. Skills@ werkt daarom actief aan het verminderen van bureaucratie. ‘We zien dat mensen vastlopen in regels, rapportages en formats. Dat demotiveert,’ zegt Kalkwiek. Een voorbeeld is de digitale agenda-app waarmee jongeren samen met medewerkers hun week zelf plannen. ‘Geen ingewikkelde techniek, maar een praktische oplossing die werkt met minder administratie, meer overzicht en meer regie.’

Digitale tools ondersteunen duurzame inzet

Ook andere digitale toepassingen ondersteunen het werk. Denk aan een focus op slimme registratie, samenwerkingstools of tijdige signalering bij overbelasting. Helmer Kalkwiek: ‘Digitale tools zijn geen doel op zich, maar ze helpen om ruimte te maken. Voor échte aandacht, reflectie en professioneel handelen.’ Zo worden werkdruk en verloop actief aangepakt.

We bouwen aan een beweging waarin jeugdzorg niet draait om controle, maar om vertrouwen

Verantwoordelijkheid nemen op alle niveaus

Duurzame inzetbaarheid is geen HR-feestje, benadrukt Helmer Kalkwiek: ‘Het vraagt betrokken leiderschap, open communicatie en dagelijkse aandacht. We verwachten van leidinggevenden dat ze niet alleen sturen op cijfers, maar ook op welzijn en ontwikkeling van hun teams.’ Binnen Skills@ is dit onderdeel van het standaard werkoverleg en de teamontwikkeling. ‘We maken het concreet, bespreekbaar en zichtbaar.’

Wat versterkt duurzame inzetbaarheid in de jeugdzorg?

✔ Meer zelforganisatie in teams: eigenaarschap over werk en rollen.
✔ Minder administratie: digitale tools vervangen onnodige registraties.
✔ Ruimte voor ontwikkeling: tijd en budget voor leren en reflectie.
✔ Leiderschap met aandacht: leidinggevenden bieden ruimte en zijn nabij.
✔ Praktijkgerichte programma’s die uitgaan van de jongere: integrale aanpak met focus op werkdruk en samenwerking.

De kracht van normaal doen

Een terugkerend thema in de integrale programma’s is normaliseren. Jongeren in de gesloten jeugdzorg verdienen een omgeving die lijkt op hoe andere jongeren opgroeien. Dat geldt ook voor medewerkers. ‘We willen geen instelling met hekken, maar een leefomgeving met ritme, relaties en perspectief. Als medewerkers zich daarin herkennen, blijven ze gemotiveerd.’

Duurzaam als standaard in de toekomst

De inzet op duurzame inzetbaarheid werpt vruchten af. Minder bureaucratie, meer betrokkenheid en een sterkere band tussen professionals en jongeren. De aanpak krijgt navolging, steeds meer ketenpartners in de regio sluiten erbij aan. ‘We bouwen aan een beweging,’ zegt Helmer Kalkwiek. ‘Eén waarin jeugdzorg niet draait om controle, maar om vertrouwen. En waarin we niet alleen jongeren de ruimte geven, maar ook de mensen die hen begeleiden.

Verder lezen?

Duurzame inzetbaarheid vraagt om gerichte aandacht van sector, branche en organisatie. AZW vroeg organisaties en arbeidsmarktfondsen uit verschillende branches om hun parels: inspirerende voorbeelden die laten zien wat werkt. In het artikel over duurzame inzetbaarheid vind je alle inspirerende voorbeelden.

Meer lezen?

03 jul 2025